Ana içeriğe atla

Ruhaninin Ermənistan səfərinə kiçik sözardı


İran prezidentinin Ermənistan səfəri ilə bağlı çox danışılır və yazıır. Mən sadəcə olaraq məsələyə bir qədər fərqli rakursdan qısa nəzər salmaq istədim. 

Bu səfər bir daha onu sübut edir ki, 21-ci əsr dünyasında dini ideologiya sadəcə olaraq fanatiklərə, cahil və savadsız insanlara yönəlik təsir vasitəsidir və əslində bu ideoloji təbliğatı əlində bayraq edən teokratik dövlətlər belə, müsir dövrdə milli-dövlətçilik hədəfləridən çıxış edərək addımlarını atırlar.

Müasir dövrdə hansısa ümmət, məzhəb təəssübkeşliyi çəkən şəxs sadəcə olaraq ətrafında baş verənləri anlamayacaq qədər ya idealistdir, ya da ümumiyyətlə bəsit təfəkkürə malikdir. 

Mənim üçün şəxsən İran prezidentinin Ermənistana səfərində təəccüblü heç nə yoxdur. 20 ildir Yaxın Şərqdən yazıram, bu bölgəni öyrənirən. İran - mənim əsas təqdqiqat predmetlərimdən biridir. Bu ölkə 1979-cu inqilabından indiyədək məzhəbçilik və anti-sionizm kartlarından öz təbliğatı üçün istifadə edib, əleyhimizə erməni faktorundan yararlanıb. İran - öz milli dövlətçilik maraqlarından çıxış edərək belə edir və bu təbiidir. Burada artıq faktiki olaraq dini təəssübkeşlik, ümmət birliyi, əhli-beyt sevdalılığı kimi məqamlar arxa plana keçir. Və bu təkcə İrana aid deyil.

21-ci əsr - milli ideologiyalar üzərində köklənmiş düşüncə sistemlərinə istinad etmək dövrüdür. Hansısa dini-məzhəbçi-təriqətçi təəssübkeşlik və ilahi ip arayışları, kosmopolit qərb aludəçiliyindən doğan vecsizlik və ya xəstə solçu-kommunist təfəkkür- müasir dünyada sadəcə olaraq milli bütünlük fəlsəfəsinin sarsılmasına yönəlik alətlərdir. Avropada mühafizəkar sağ qüvvələrinin ard-arda əldə etdikləri qələbələr məgər bunu sübut etmirmi?

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Azərbaycan və Türk tarixinin gizlin qüvvəsi: ƏXİLİK - araşdırma

Türk Fütüvvət təşkilatı – Əxilik - Müslüman Türk Millətinin sosial-mədəni və sosial-iqtisadi həyatının şəkillənməsində, türk-islam vəhdəti ilə milli kimliyinin formalaşmasında son dərəcə əhəmiyyətli rol oynamış bir təşkilatın adıdır. Anadolu səlcuqlularının hakimiyyəti zamanı dövrün sosial-mədəni və sosial-iqtisadi şərtləri altında formalaşmışdır. Həqiqi məna və dərin anlamını mütəsəvviflərin (sufilərin) təsiri altında qazanan fütüvvətçiliklə qədim Türk mədəniyyəti dəyərlərinin sintezi, təşkilatın xarakterinin şəkillənməsində təsirli olub. Təqribən 500 il bu təşkilat Türk millətinin Ön Asiya və qismən də Yaxın Şərqdə sosial, iqtisadi, dini, əxlaqi, mədəni və siyasi həyatında vacib funksiyaları yerinə yetirib. 

Türkizmlər

Qərbi Avropa dillərində türkizmlər  Türkologiya uzun müddət qarşısına qoyulan səddləri aşaraq, nəhayət ki, adını öz üzərinə götürdüyü ulu bir etnosun tarix və ədəbiyyatının qaranlıq səhifələrinə qovulmuş şanlı irsini öyrənmək istiqamətində ciddi nəticələr əldə etməkdədir. Əsasən 20-ci əsrdən populyarlaşan «bəşəriyyətin ən mədəni və şanlı irsini hind-avropalılar yaratdılar» şüarı ilə oturub-duran «alimlər» tərəfindən ortaya atılmış paradokslarla zəngin bir əfsanə, nəhayət ki, bir çox türkoloq ziyalıların göstərdikləri çaba ilə gerçək sifətini açmağa başladı. Oljas Süleymanov demişkən, «Budda ayağına tapınan buddalılar tək, Hind-Avropa çəkməsinin dar qəlibinə sitayiş edən çəkməçilər bizə həqiqəti söyləyə bilməz, bu həqiqəti biz özümüz yada salmalıyıq». Böyük bir mədəni epoxanın yaradıcısı olan türklərə o dərəcədə həqarət edilirdi ki, onlarda hətta bir yazı və əlifbanın olmadığı belə müzakirə predmetinə çevrilmişdi. «Türklər köçəridir, maldardır, onların mədəni irsi ola bil...

Hantinqton

Hantinqtonun təhlükəli nəzəriyyəsi  Samuel Hantinqtonun hay-küylü «mədəniyyətlərarsı münaqişələr» nəzəriyyəsi təhmin edilə biləcək şəkildə güclü mübahisələrə və dünya siyasətini izləyənlər arasında böyük dartışmalara – hətta iki amerikalı politoloqun dili ilə desək «nəzəriyyələrin toqquşmasına» səbəb oldu. Hantinqtonun nəzəriyyəsi bir çox məsələlərlə bağlı olsa da, xüsusilə beynəlxalq münasibətlər, ABŞ-ın xarici siyasəti və İslam-Qərb, İslam-demokratiya münasibətləri sahələrində önəmli mübahisələr yaratdı. Yazı ilə bağlı münasibətləri nəzərdən keçirərkən onları şərti olaraq yeddi qrupa ayırmaq mümkündür.