Ana içeriğe atla

Razılığa gəlməyəcəkləri bəli idi...

Bunu 5 ildir deyirəm: Türkiyə və Rusiyanın prinsipial məsələlərdə razılığa gəlməsi mümkün deyil! Çünki hər iki ölkə regionda - Yaxın Şərqdən tutmuş, Qafqazlara, Balkanlara qədər oturuşmuş ənənəvi siyasi baxışları olan iki böyük imperiyanın varisləridir. Hər ikisi iddialıdır. Hər iki dövlətin maraqları, hədəfləri var. 

Ankaranın ruslarla YPG/PYD qüvvələri ilə bağlı razılaşmaya ümid etməsinin nəticəsi(zliyi) əvvəldən bəlli idi. Son günlərdə kürd qruplaşmalarının, sırf türk birləşmələrinin və onların dəstəklədikləri qüvvələrin nəzarətinə keçməsin deyə, Menbiç istiqamətində bir neçə məntəqəni qəsdən Əsəd rejimi qüvvələrinin nəzarətinə tərk etmələri, əslində çox mətləbdən xəbər verirdi. Kürd qruplaşmaları ilə Əsəd arasında əldə edilən razılaşmada Moskva önəmli halqadır və bunu Ankara bildiyindən, Rusiya ilə anlaşmağa cəhd göstərirdi. Lakin...

Lakin Rusiyanın kürdlərlə bağlı bir əsrlik oturuşmuş siyasi keçmişi var. Bu zaman ərzində ruslar, həmişə kürdlərlə və kürd siyasi hərəkatları ilə maraqlanıblar, dəstək veriblər. 19-cu əsrdən indiyədək kürd və erməni kartlarından türk faktoruna qarşı istifadə edən qüvvələr yalnız Qərb deyil, eyni zamanda da Rusiya olub. Bunun səbəbi isə, heç şübhəsiz ki, kürdlərin məskunlaşdığı coğrafiyanın rus xarici siyasəti baxımından ciddi əhəmiyyət daşımasıdır. Unutmayaq: Kürdlərin yaşadığı torpaqlar, Rusiyanın Yaxın Şərqə açılan qapısıdır! 

İqtisadi əməkdaşlıq məsələlərinin ön plana çəkilməsi, "Türk axını" layihəsinin vaxtaşırı gündəmə daşınması isə, sadəcə olaraq Qərbə təzyiq elementi kimi qiymətləndirilməlidir.

Mövcud Türkiyə-Rusiya münasibətləri, xarici faktorlara qarşılıq vermək məqsədi ilə formalaşmış zəruri yaxınlıqdır.

Amma mənə ən təccüblü gələn, bizim "politoloq və şərhçilərimizin" hər dəfə ingilis küləyi kimi gah nala, gah mıxa vurmalarıdır. Bir neçə gün əvvəl az qala Rusiya-Türkiyə-Azərbaycan üçlü ittifaqının anonsunu verirdilər. Bu qədər də olmaz axı...

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Azərbaycan və Türk tarixinin gizlin qüvvəsi: ƏXİLİK - araşdırma

Türk Fütüvvət təşkilatı – Əxilik - Müslüman Türk Millətinin sosial-mədəni və sosial-iqtisadi həyatının şəkillənməsində, türk-islam vəhdəti ilə milli kimliyinin formalaşmasında son dərəcə əhəmiyyətli rol oynamış bir təşkilatın adıdır. Anadolu səlcuqlularının hakimiyyəti zamanı dövrün sosial-mədəni və sosial-iqtisadi şərtləri altında formalaşmışdır. Həqiqi məna və dərin anlamını mütəsəvviflərin (sufilərin) təsiri altında qazanan fütüvvətçiliklə qədim Türk mədəniyyəti dəyərlərinin sintezi, təşkilatın xarakterinin şəkillənməsində təsirli olub. Təqribən 500 il bu təşkilat Türk millətinin Ön Asiya və qismən də Yaxın Şərqdə sosial, iqtisadi, dini, əxlaqi, mədəni və siyasi həyatında vacib funksiyaları yerinə yetirib. 

Hantinqton

Hantinqtonun təhlükəli nəzəriyyəsi  Samuel Hantinqtonun hay-küylü «mədəniyyətlərarsı münaqişələr» nəzəriyyəsi təhmin edilə biləcək şəkildə güclü mübahisələrə və dünya siyasətini izləyənlər arasında böyük dartışmalara – hətta iki amerikalı politoloqun dili ilə desək «nəzəriyyələrin toqquşmasına» səbəb oldu. Hantinqtonun nəzəriyyəsi bir çox məsələlərlə bağlı olsa da, xüsusilə beynəlxalq münasibətlər, ABŞ-ın xarici siyasəti və İslam-Qərb, İslam-demokratiya münasibətləri sahələrində önəmli mübahisələr yaratdı. Yazı ilə bağlı münasibətləri nəzərdən keçirərkən onları şərti olaraq yeddi qrupa ayırmaq mümkündür. 

Zarafatlaşdığımız 1 aprel

Qeyd etdiyimiz və bəzən hətta səbrsizliklə gözlədiyimiz təqvim bayramları var ki, onların tarixini bəzən hətta bilmirik. Bilmədiyimizdən də bu «günün» əsl mahiyyətindən kənarda qalır, nəyi qeyd etdiyimizin fərqinə varmırıq. Bundan iki il əvvəl «8 mart» və «14 fevral»lın gerçək tarixləri ilə bağlı yazmışdım. Bu dəfə «1 aprel – Beynəlxalq gülüş günü» ilə bağlı yazmaq istədim.  Tam olaraq ortaya çıxması ilə bağlı bəlli bir tarixi olmayan «Aldatma günü» haqqında olan yazıları incələdiyimdə maraqlı və düşündürücü detallarla üzləşdim. Ümumiyyətlə aprelin ilk günündə zarafat etmənin Fransada 5 əsrlik bir ənənə olduğunu görmək mümkündür. Mövzu ilə bağlı ciddi araşdırmalar aparan Gabriella Kalapesin də qeyd etdiyi kimi, sözügedən günün tarixi ilə əlaqədar onlarla fikir mövcuddur və sadəcə bəziləri digərlərinə nisbətdə daha yayğındır və bilinir.