Ana içeriğe atla

İrana İŞİD-lə verilən mesaj


İranda gerçəkləşdirilən terror hücumunu İŞİD üstlənsə də, şübhəsiz ki, rəsmi Tehrana verilən mesajlar konkretdir. İlk növbədə diqqəti zamanlama çəkir. Ərəb ölkələrinin öz içində Qətərlə bağlı krizisin yaşandığı və bu böhranda İranın və dəstəklədiyi təşkilatların vacib səbəb kimi göstərildiyi bir zamanda baş verir. IŞİD-in Tahran hücumu, həmçinin ABŞ-ın rəhbərliyi ilə qurulan koalisiyanın 3 iyundan etibarən Rakka üzərinə hücum əməliyyatlarına start verməsi fonunda cərəyan edir. Bu hücumun başlamasından iki gün əvvəl isə, Suriyanın Müdafiə Nazirliyindən əldə edilən sənədə görə, Suriya hökumətinin İrandan Rusiya və Suriya qüvvələri ilə çiyin-çiyinə döyüşən minlərlə şiə yaraqlısının maaşlarının ödənilməsinə nəzarət etməsinin istəndiyi xəbəri yayılır. 
Göründüyü kimi, bölgədə yeni və son dərəcə ciddi proseslərə start verilməkdədir.
Heç şübhəsiz ki, ortaya atılan kart- məzhəbsəl münaqişənin daha da alovlandırılmasına xidmət etmək üçün nəzərdə tutulub. Bölgədə, son dərəcə qanlı və nəticələri vahim ola biləcək bir “sünni-şiə” qarşıdurması üçün münbit zəmin hazırlanmaqdadır. İŞİD-in üstləndiyi bu hücum, sadəcə yoxlama xarakter daşıyırdı.
Hədəf alınan nöqtələr də diqqət çəkir. Hədəf alınan yerlərdən biri İran Parlamentidir. 1979-cu il inqilabından sonra o binada silah səsi eşidilməmişdi. İran Parlamentinin binası, İranın mövcud siyasi sistemində başlıca sütunlardan biridir. İkinci hədəfə alınan nöqtə isə, ümumiyyətlə İranın siyasi-iseoloji simasını müəyyənləşdirən və sistem üçün sözün həqiqi mənasında dəyr ifadə edən bir məkan – İmam Xomeyni Türbəsidir. Seçilən məntəqələr "dövlətin ürəyi" mənasında bir yerlərdir. Əslində bu hücum, İranın siyasi nüfuzuna son dərəcə ciddi zərbə oldu. 
Digər tərəfdən, İŞİD-in 2014-cü ildən indiyədək bölgənin demək olar ki, hər nöqtəsində terror havası əsdirməsinə rəğmən, Tehranın bu hücumlardan kənarda olması ilə övünməsinə bir son qoyuldu. “Sən düşündüyün qədər də güclü deyilsən! İstəsək edərik!” – bu gün İrana verilən mesaj bu idi. 
 Bu hücum həm də İranın daxili təhlükəsizlik strategiyasının da çökdüyünü ifadə edir. Zatən son illərdə İranın daxilində etnik sünni ərəb əşirətləri ilə yaşanan qarşıdurmalar getdikcə daha kəskin hal almaqda idi. İranda elə bir həftə yoxdur ki, ərəb fəallardan bir neçəsi dar ağacından asılmasın. İŞİD-in bu hücumu, etnik və məzhəbsəl zəmində bütünləşmiş çıxışları stimullaşdıra bilər. 
 Və indi əsas düşündürən sual budur: İŞİD-in İran hücumuna Iraq, Suriya, Yəmən, Bəhreyn, Livan və xüsusilə də Səudiyyə Ərəbistanındakı silahlı şiə qruplaşmaları necə cavab verəcəklər? İranda seçkiləri yeni qazanmış Həsən Ruhani iqtidarı, mühafizəkar qanadı radikal qərarlar qəbul etməkdən çəkindirə biləcəkmi? Amma bir xüsus da odur ki, İran mütləq mesajını verəcək. Bu mesaj həm Səudiyyə Ərəbistanına, həm də ABŞ-a ünvanlanacaq.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Azərbaycan və Türk tarixinin gizlin qüvvəsi: ƏXİLİK - araşdırma

Türk Fütüvvət təşkilatı – Əxilik - Müslüman Türk Millətinin sosial-mədəni və sosial-iqtisadi həyatının şəkillənməsində, türk-islam vəhdəti ilə milli kimliyinin formalaşmasında son dərəcə əhəmiyyətli rol oynamış bir təşkilatın adıdır. Anadolu səlcuqlularının hakimiyyəti zamanı dövrün sosial-mədəni və sosial-iqtisadi şərtləri altında formalaşmışdır. Həqiqi məna və dərin anlamını mütəsəvviflərin (sufilərin) təsiri altında qazanan fütüvvətçiliklə qədim Türk mədəniyyəti dəyərlərinin sintezi, təşkilatın xarakterinin şəkillənməsində təsirli olub. Təqribən 500 il bu təşkilat Türk millətinin Ön Asiya və qismən də Yaxın Şərqdə sosial, iqtisadi, dini, əxlaqi, mədəni və siyasi həyatında vacib funksiyaları yerinə yetirib. 
Yorum Gönder
Ardı »

Türkizmlər

Qərbi Avropa dillərində türkizmlər  Türkologiya uzun müddət qarşısına qoyulan səddləri aşaraq, nəhayət ki, adını öz üzərinə götürdüyü ulu bir etnosun tarix və ədəbiyyatının qaranlıq səhifələrinə qovulmuş şanlı irsini öyrənmək istiqamətində ciddi nəticələr əldə etməkdədir. Əsasən 20-ci əsrdən populyarlaşan «bəşəriyyətin ən mədəni və şanlı irsini hind-avropalılar yaratdılar» şüarı ilə oturub-duran «alimlər» tərəfindən ortaya atılmış paradokslarla zəngin bir əfsanə, nəhayət ki, bir çox türkoloq ziyalıların göstərdikləri çaba ilə gerçək sifətini açmağa başladı. Oljas Süleymanov demişkən, «Budda ayağına tapınan buddalılar tək, Hind-Avropa çəkməsinin dar qəlibinə sitayiş edən çəkməçilər bizə həqiqəti söyləyə bilməz, bu həqiqəti biz özümüz yada salmalıyıq». Böyük bir mədəni epoxanın yaradıcısı olan türklərə o dərəcədə həqarət edilirdi ki, onlarda hətta bir yazı və əlifbanın olmadığı belə müzakirə predmetinə çevrilmişdi. «Türklər köçəridir, maldardır, onların mədəni irsi ola bil...
Yorum Gönder
Ardı »

Əlamüt şeyxinin sirli dünyası

1098-ci ildə Fransa imperatorunun şəxsi nümayəndəsi qraf De La Kotye bir neçə həftəlik uzun və ağır yol qət etdikdən sonra, nəhayət ki, səfərinin əsas məqsədinə – Əlamüt qalasına çatdı. İranın şimalında, dağların əhatəsində yerləşən bu qala, öz əlçatmazlığından daha çox, sahibinin adı ilə məşhurlaşmışdı. Qraf, məhz qəsrin sahibi ilə görüşmək üçün bu qədər uzun və təhlükəli yol qət etmişdi. Həsən ibn Əs-Sabbah fransızların səfirini şərq lütfkarlığı və eyni zamanda soyuqqanlığı ilə qarşıq bir şəkildə qarşıladı. Bu öz növbəsində hər şeyi ifadə edə biləcəyi kimi, heç nəyi də göstərə bilərdi. Şərq ölkələrində yaşadığı illər ərzində qraf bir həqiqəti dərk etmişdi – insanın necə gülməsi və ya nə danışması əhəmiyyət kəsb etmir. Əhəmiyyətli sayıla biləcək şey – həmin insanın nə zaman və necə hərəkət etməsidir. Qrafın qarşısına qoyulan məqsəd də, məhz, bu sonuncunu aydınlaşdırmaqdan ibarət idi – Şeyx Həsən və onun müridləri nə etməyə hazırlaşırlar.
Yorum Gönder
Ardı »